منابع انسانی هوشمند نیاز بانکداری امروز
در سال های اخیر فناوری دیجیتال و هوش مصنوعی به یکی‌از مفاهیم اصلی مدیریت اطلاعاتی سیستم های سازمانی تبدیل شده است و به عنوان یکی از شاخصه های اصلی سازمان های پیشرو یاد می شود.
در عصر انفجار اطلاعات ،نحوه درست بکارگیری و گزارش سازی و گزارش گیری از زمان فهم صحیح رقابتی شدن اقتصاد و کسب و کار شاهد رشد سریع سیستم های پشتیبان و نرم افزار های هوش مصنوعی شده ایم،سازمان های نیز به سمت محیط هوشمند و ارائه خدمات هوشمند در جهت اولویت و رفاه حال مشتریان خود سوق داده شده اند و تمایل به استفاده از ابزار های هوشمند نیز بسیار زیاد شده است.
بسیاری از سازمان ها و نهاد های خدماتی همچون بانک ها و موسسات بانکی به استفاده از تکنولوژی هوشمند اقداماتی را انجام داده اند،اماچندان موفق نبوده اند.
ابعاد و مدل های پیاده سازی و بکارگیری اثربخشی هوشمند سازی در صنعت بانکداری کشور ما در صنعت بانکداری شامل ۹ بعد است: ۱_ سازمانی ۲_انسانی ۳_کیفیت داده ها ۴_ محیطی ۵_ قابلیت سیستم ۶_راهبردی ۷_ کیفیت سرویس ۸_ زیر ساخت فنی ۹_ مدیریتی اثربخشی هوش مصنوعی کسب و کارها هستند.
ما در این مقاله به بعد دوم که مهمترین و حساس ترین آنها است یعنی بعد انسانی و منابع انسانی می پردازیم.
منابع‌انسانی هوشمند
بازارهای پویای جهانی، تغییر ذائقه و خواسته های مشتریان ، بالا گرفتن رقابت و ضرورت کنترل دقیق و مدیریت ریسک تنها برخی از ویژگی های است که بانک های مدرن و امروزی تمایل به حرکت به سمت هوشمند سازی و دیجیتال شدن گام بر می دارند.
نه فقط بانک ها بلکه امروزه بسیاری از سازمان ها برای تصمیم گیری سریع و به موقع نیازمند اطلاعات درست هستند تا بتوانند در زمان بحران،آن را به درستی و صهولت حل و مدیریت کنند.امروزه برای کسب اطلاعات دقیق و بروز نیازمند سیستم ها و ابزار های هوشمند می باشند.
ازمزایای هوشمندی کسب و کار ها بخصوص استفاده در صنعت بانکداری می توان به مزایای زیر اشاره کرد:
۱_ مهم ترین مزیت در بانکداری دیجیتال و بکارگیرنده هوش مصنوعی،کاهش رخ داد اشتباهات انسانی است که در فرآیند پردازش و پرداخت ها به علت یکپارچه نبودن سیستم ها و وارد کردن اطلاعات به دفعات مختلف در فرآیند پردازش تکرار‌می شوند.
این سیستم ها(هوش مصنوعی) بادر نظر گرفتن این مشکلات با طراحی های مناسب روش کنترلی این اشتباهات انسانی را تا حد زیادی کاهش و یا گاها حذف می کنند.
۲_دومین مزیت هوشمندی کسب و کار های بانکی می توان به تقویت روابط با مشتری اشاره کرد.
۳_ جذب مشتری احتمالی
۴_جذب و تبدیل نامشتری به مشتری
۵_ کسب رشد منابع مالی بالا
۶_ کاهش تورم نقدینگی
۷_افزایش اعتبار در چرخه نظام اقتصادی کشور اشاره کرد از جمله مزیت های هوشمندی کسب و کار ها هستند.
مهمترین ابزارهای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک در دنیای هوشمند وجود سیستم بانکداری هوشمند است که همگام با جامعه جهانی پولی و مالی باید همراه و همگام باشند،که امروزه به عنوان یک اصل بقا برای بانک ها پذیرفته شده است.
برخلاف باور های اشتباه رایج بر این باورند که با وجود سیستم های هوشمند دیگر نیازی به انسان ها نیست و کنار گذاشته خواهند شد،خیر در واقع جایگزین می شوند. در دوران هوشمندی و دیجیتال سازمان ها و وجود هوش مصنوعی انسان ها کنار گذاشته نمی شود بلکه افرادی که استفاده از آنها را بلد هستند بکار گیری می شود.
این تعبیرجالبی از ورود و حضور هوش مصنوعی و دنیای کسب و کار دیجیتال نیست،بلکه در دنیای کسب و کار دیجیتال انجام وظایف و کارها تغییر ماهیت پیدا کرده و هوشمندانه صورت خواهند گرفت.
طبق تحقیقات و گزارشی از سوی مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۳ انجام شداین‌موضوع مطرح شد که فناوری های دیجیتال و هوش مصنوعی اشتغال زدایی نمی کند بلکه اشتغال زایی را انجام خواهند داد و شغل های بیشتری نسبت به گذشته ایجاد خواهند کرد.
این نکته بسیار مهم را باید مورد توجه قرار دهیم که بدون حضور منابع ارزشمند انسانی سازمان ارزش خود را از دست خواهد داد،چرا که هوش منصوعی و دنیای دیجیتال باید بطور صحیح بخدمت و هدایت در آیند و برای انجام این کار به نیروی انسانی(متخصص) نیازی ضروری است.
در عصر حاضر ما با معقوله ای روبرو هستیم بنام Headhunting یا جنگ شرکت ها یا سازمان ها.
جنگ های امروزه در دنیا،جنگ بر سر آب،برای کسب و کار ها نیست.جنگ نفت,جنگ دلار نیست و نخواهدبود،بلکه جنگ برای SME ها در دنیا و بخصوص کشور ما ایران بر سر HR ها یا منابع انسانی است.
هر کسی یا هر گروهی شرایط و ساختار های لازم را برای جذب نیروهای انسانی را داشته باشند قطعا پیروز نبرد ها‌خواهند بود.اگر ستون های کسب و کار ها درست باشند آن را به پرواز در خواهند آورد،یعنی در این حد منابع انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است.
سازمان برای اینکه خود را به پرواز در بیاورند در واقع به اوج کسب و کار خود برسند،باید از نیروی انسانی متخصص، مجهز و برخوردار باشند و یا اینکه نیروی متخصص را پرورش دهند در جهت اهداف سازمانی.
بانک جهانی طی سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ گزارشی را ارائه می دهد مبنی بر طبقه بندی سرمایه ای و سرمایه داری کشور ها.
در این گزارش عنوان شد که ۸۰ درصد ثروت های جهان در دستان ۲۰ درصد از کشور هااست.
بانک جهانی در ابتدای این گزارش سرمایه ها را به سه دسته ۱_ طبیعی ۲_ فیزیکی ۳_ انسانی تقسیم کرده است.
نکته جالب توجه این گزارش این است که ۲۰ درصد از کشور های دنیا که این حجم عظیم از سرمایه برخودار هستند نه از سرمایه های فیزیکی برخوردارند و نه طبیعی بلکه از سرمایه انسانی برخوردار هستند.
این نشان دهنده آن است که وجود انسان ها در هر اکو سیستم،در هر صنعت،در هرجامعه و کشوری چقدر پر اهمیت و پررنگ است.
دکتر جهرمی کوشکی از اساتید برجسته حوزه منابع انسانیددر دانشگاه علامه طباطبائی، در یکی از سخنرانی های خود عنوان داشت که ارزش هر خانواده به افراد آن خانواده بستگی دارد،ارزش هر کشور به شهروندان آن کشور بستگی دارد و ارزش هر سازمان به افراد و نیرو هایی که در آن کار می کنند.
سال های بسیار زیادی از‌استفاده کردن انسان ها از چرتکه،چوب خط و مبادله کالابه کالا می گذرد.امروزه اهمیت و ضرورت بانکداری و سیستم بانکداری دیجیتال در تمامی مسائل و ابعاد مالی و بانکداری برهمه آشکار است.
در صنعت بانکداری استفاده و بکارگیریاز نیروهای متخصص و متعهد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است،چراکه در این صنعت در قدم اول نیروها و منابع انسانی به اطلاعات و داده های با ارزش ما دسترسی پیدامی کنند.برای اینکه از این اطلاعات مورد سو استفاده قرار نگیردباید به یک سری از نکات مهم از طریق آموزش آگاهی در حین خدمت به کارکنان آموزش داده شود.
اینکه بتوانیم تعهد را در بین کارکنان خود ایجاد کنیم باید یک سری از مطالب ساده اما با ارزش و اهمیت توجه کنیم.
ازجمله مهم ترین روش ایجاد تعهد در منابع ارزشمند انسانی که سازمان می تواند در بین آنها ایجاد کند تعهد عاطفی است،که به میزان رضایت مندی شغلی کارکنان و برای ماندگاری در شغل مورد نظر مربوط می شود.اگر نیروی انسانی ما از لحاظ عاطفی و به سازمان وابسته شود تمایل خروج و قطع رابطه به صفر نزدیک خواهد شد.
مهم ترین نکته برای ایجاد تعهد حفظ کرامت انسانی و احترام است.احترام و رفتار مثبت متقابل از سوی مدیران قطعا احساس ارزشمند و با اهمیت بودن را بین کارکنان ایجاد خواهد کرد که به عنوان سفیر یک سازمان رفتار متقابل با مشتریان خواهند داشت.
از دیگر نکات مهم ایجاد تعهد در بین کارکنان و از جمله مسائل بسیار مهمی است که در دهه های اخیر در کشور ما مورد توجه قرار گرفته است توانمندی سازی یا توسعه و نگهداشت کارکنان است.
از فناوری هایی که در هزار سوم صنعت بانکداری مورد استفاده قرار دارد و با آن روبرو هستیم بانکداری دیجیتال یا الکترونیک است.
در عصر هزار سوم‌صنعت بانکداری نیاز واضح و روشن این صنعت به منابع انسانی متخصص و توانمند است،که برای بدست آوردن این نیرو ها باید به توسعه و نگه داشت منابع انسانی توجه ویژه ای داشت.
توانمند سازی نیرو ها مفهموم و مبحث تازه ای نیست،این مفهموم در دهه های زیادی مورد توجه و مطالعه قرار داشته است.
در دهه ۵۰ توانمندسازی تاکید بر رفتار دوستانه در قبال کارمندان،دهه ۶۰ نظریه انگیزشی مبتنی بر نیاز ها مطرح شد،در دهه ۷۰به طرف کمک گرفتن از کارمندان بوده،در دهه ۸۰ تشکیل گروه ، در دهه ۹۰ مفهوم توانمندسازی به طور جدی دنبال و وارد حوزه مدیریت شد.
در کشور ما نیز توانمندسازی با عنواین مختلفی همانند:
۱_آموزش و بهسازی نیروی انسانی۲_اصلاح فرآیند ها با تاکید برتوسعه فناوری و ارتقاء کرامت انسانی مردم در نظام اداری عنوان شد.
شاید اگر ما بخواهیم دنیای کسب و کار و در مدیریت خلاصه کنیم و مدیریت را بخواهیم در یک جمله نزدیک خلاصه کنیم علم حوزه منابع انسانی یا همان سیستم منابع انسانی است،که علمی بسیار دقیق و سوادی زیاد و بالایی را می طلبد و همچنین علم جامع ای است،چرا که سوادکم و ناقص بخصوص می تواند خطرناک خطر آفرین باشد.
در کتاب مدیریت تنوع محیط‌های کاری در مفهوم معاصر که به قلم بتجو ، نیرمال‌کومار نوشته شده بیان شد که هر تیم و یا کسب و کار با هوش و هوشمند هیچ گاه متشکل از افراد باهوش نخواهد بود،بلکه متشکل از افردای متفاوت و متنوع است که در کنار هم می توانند با نظرات و عقاید مختلف باهم تعامل کنند و در میسر رسیدن به اهداف سازمان گام بر دارند و برای گام برداشتن یکدیگر به هم کمک می کنند.
موسسه تحقیقاتی گاتنر در طی تحقیقی از ۱۸ هزار نفر کارمند در سراسر جهان انجام داد تا بفهمد چه چیزی آنها را به یک شرکت و سازمان جذب می کند.
این ۵ فاکتور در صدر آنها قرار گرفت:
۱_ تعطیلات ۲_احترام ۳_ تعادل بین کار و زندگی ۴_موقعیت مکانی شرکت با سازمان(فاصله بین محل کار و زندگی) ۵_ حقوق و مزیا بود است